การเพาะเห็ดแม้จะทำได้หลายวิธี แต่การเพาะเห็ดตะกร้าดูจะเป็นวิธีประหยัดที่สุด ทั้งในเรื่องพื้นที่และต้นทุน สามารถนำก้อนเห็ดเก่าที่เสื่อมสภาพและนำวัสดุในพื้นที่มาเพาะเลี้ยงเห็ดได้
“เราเพาะเห็ดด้วยวิธีนี้ เนื่องมาจากปี 2547 อ่างเก็บน้ำในศูนย์ห้วยฮ่องไคร้ มีจอกหูหนูขึ้นเต็มไปหมด และโรงเรือนเพาะเห็ดของเราก็มีก้อนเห็ดเก่าที่หมดสภาพในการใช้งานเป็นจำนวนมากถูกนำไปกองทิ้งไว้กับจอกหูหนู ปรากฏว่าก้อนเห็ดเสื่อมสภาพกลับมีเห็ดงอกขึ้นมา เราก็เลยเอาตะกร้าพลาสติกเก่าๆ ที่ไม่ใช้แล้วมาทดลองทำ”
นารี พิรญาจันทร์เขียว นักวิชาการเกษตร ศูนย์การศึกษาพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ เล่าถึงที่มาของการเพาะเห็ดตะกร้า และจากการทดลองนำวัสดุในพื้นที่หลายชนิดไม่ว่า จอกหูหนู ผักตบชวา ฟางข้าว หญ้าแฝก มาใช้ ได้ผลดีไม่ ต่างกัน
แต่วิธีนี้ นารี แนะว่าเหมาะสำหรับบริโภคในครัวเรือน ไม่เหมาะในเชิงพาณิชย์ เนื่องจากผลผลิตจะมีไม่มากพอ แต่ใช้พื้นที่น้อย ขนาดพอวางสุ่มไก่เท่านั้น...สำหรับขั้นตอนในการเพาะให้เตรียมตะกร้า ตาห่างประมาณ 1 ตารางนิ้ว ส่วนวัสดุเพาะเห็ด จะใช้ฟางข้าว จอกหูหนู หยวกกล้วย ผักตบชวา เศษใบไม้อะไรก็ได้ทั้งนั้น มาสับให้เป็นชิ้นพอประมาณ
และนำเชื้อก้อนเห็ดเก่า 3 ก้อน มาแกะบีบบิให้เป็นชิ้นๆ...แต่ถ้าไม่มีก้อนเห็ดเก่าให้เอาวัสดุเพาะจำพวกฟางข้าว หยวกกล้วย ผักตบชวาที่สับเป็นชิ้นๆนั่นแหละมาใช้แทนได้ แต่ต้องนำไปแช่น้ำให้ชุ่มก่อน
จากนั้นนำหัวเชื้อเห็ดใหม่ครึ่งกิโลกรัม มาใส่คลุกผสมกับแป้งข้าวเหนียว 1 กำมือ รำละเอียด 2 กำมือ เมื่อผสมจนเข้ากัน
คราวนี้ถึงขั้นนำสิ่งที่เตรียมไว้ใส่ลงตะกร้าเป็นชั้นๆเหมือนแซนด์วิช ...ใส่เชื้อก้อนเห็ดเก่าลงไปก่อน 1 ชั้น ตามด้วยวัสดุเพาะเห็ด กดให้แน่นแล้วนำหัวเชื้อเห็ดใหม่ที่ผสมเสร็จแล้วมาโรยในตะกร้าบริเวณรอบขอบตะกร้า
แต่ถ้าไม่มีก้อนเห็ดเก่าใส่แต่วัสดุเพาะเห็ดที่แช่น้ำแทน แล้วตามด้วยโรยหัวเชื้อเห็ดใหม่แทนได้
ทำเสร็จแล้วมาเลือกพื้นที่จะนำตะกร้าไปวาง ให้เลือกพื้นที่ร่มใต้ต้นไม้ รดน้ำให้ดินตรงนั้นชุ่ม เอาตะกร้าไปวาง รดน้ำ 10 ลิตรลงในตะกร้า เอาสุ่มไก่มาครอบ นำพลาสติกมาปิดคลุมให้สนิทตามด้วย สแลนคลุมพรางแสงอีกชั้น...ปิดทิ้งไว้อย่างนั้น 4 วัน สำหรับหน้าร้อนและฝน แต่ฤดูหนาวต้อง 8 วัน ได้เวลาจะเปิดแง้มดูว่ามีเส้นใยสีขาวเชื้อเห็ดเดินเต็มตะกร้ารึยัง
ถ้าเส้นใยเดินเต็มให้เปิดระบายพลาสติกคลุมระบายอากาศ 5-10 นาที เพื่อระบายก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกไป ก๊าซออกซิเจนจะได้เข้าไปทำหน้าที่กระตุ้นให้ดอกเห็ดงอกงาม จากนั้นปิดคลุมสุ่มไก่ไว้เหมือนเดิม แต่ไม่ต้องปิดสนิทมาก เพียงแค่นี้คุณก็จะได้เห็ดเก็บไว้กินประมาณ 3 รุ่น ต่อการปลูก 1 ครั้ง.
